به گزارش مشرق، با توجه به این‌که حضرت عباس (ع) در مدت عمر شریفشان همواره سیدالشهدا (ع) را با کلمات «مولای» و «سیدی» خطاب می‌کردند (البته به‌جز لحظات آخر عمر شریفشان) آیا مناسب است نام گرامی حضرت امام حسین (ع) به‌صورت ممتد و پشت سرهم (آن‌گونه که امروزه در مجالس مذهبی مرسوم است) برده شود؟ آیا این به‌دوراز ادب نیست؟
این باور مشهور که «حضرت عباس (ع) تنها در لحظه شهادت، امام حسین (ع) را با عنوان «برادر» مخاطب قرار داده، ولی قبل از آن، تنها ایشان را با عباراتی مانند «مولای» و «سیدی» خطاب می‌کردند»، نه‌تنها منشأ روایی و تاریخی معتبری ندارد، بلکه در نقلی معتبر آمده است که ایشان در گفت‌وگوی خود با امام حسین (ع) در عصر تاسوعا از خطاب «یا اخی» و یا همان «برادرم» استفاده کردند. [۱]
اساساً استفاده از عناوینی نظیر «برادرم»، «پدرم» و ... در میان اعضای خانواده، عاطفی‌تر از عناوین و القاب احترام‌آمیز و تشریفاتی است.
اساساً استفاده از عناوینی نظیر «برادرم»، «پدرم» و ... در میان اعضای خانواده، عاطفی‌تر از عناوین و القاب احترام‌آمیز و تشریفاتی است.
روایت ذیل نیز شاهدی بر این مدعا است:
از حضرت فاطمه زهرا (س) نقل است: هنگامی‌که آیه ۶۳ سوره نور نازل شد که شما پیامبر (ص) را مانند دیگران مخاطب قرار نداده، بلکه با احترام از ایشان یاد کنید، برایم دشوار بود که به پدرم بگویم «پدر جان»! و حضرتشان را با عبارت «یا رسول‌الله» صدا می‌کردم.
روزی پدرم رو به من کرده و فرمود: «دخترم! این آیه در مورد تو و مانند تو نازل نشده است. تو از من هستی و من از تو هستم! این آیه خطاب به افراد جفاکار و متکبر است! از این بعد با همان «پدر جان» صدایم کن، چون هم بیشتر به دلم می‌نشیند و هم خدا از آن راضی‌تر است.» [۲]
۲. گرچه احترام به ائمه اطهار (ع) امری واجب و پسندیده است، اما ذکر نام امام بدون عناوین احترام‌آمیز، همواره دلالت بر بی‌احترامی نمی‌کند. برای نمونه؛ در روایات بسیاری، اصحاب ائمه (ع) از سیدالشهدا (ع) تنها با نام «حسین» یاد می‌کردند و واکنشی منفی از امامان مشاهده نشده است: «عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ قَالَ ...»؛ زید بن شحام می‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم: کسی که قبر حسین! را زیارت کند ثوابش چیست؟
آن حضرت فرمود: «مثل کسی است که خدا را در عرش زیارت نماید». زید شحام گفت: برای کسی که یکی از شما اهل‌بیت را زیارت کند، چه پاداشی در نظر گرفته‌شده؟ فرمودند: «مثل کسی است که رسول خدا را زیارت نموده است». [۳]
۳. استفاده مداحان از نام مبارک امام حسین (ع) را می‌توان از دو منظر بررسی کرد:
الف. در بسیاری موارد این اسم تنها برای ایجاد آهنگ در مداحی مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ نفس آهنگین کردن مداحی‌ها، عمل مناسبی بوده و طبیعتاً در جذب بیشتر افراد مؤثر خواهد بود، اما این‌که از این نام به‌گونه‌ای استفاده گردد که تنها نوع آهنگ، برجسته شده و خود نام، تحت‌الشعاع آهنگ قرار گیرد، موردپذیرش نیست.
ب. امام صادق (ع) فرمود: «إِنَّ ذِکْرَنَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ إِنَّا إِذَا ذُکِرْنَا ذُکِرَ اللَّه»؛ همانا ذکر ما از اذکار الهی است و زمانی که ما یاد شویم (چون برگزیده خداییم) خدا نیز یادشده است؛ [۴] بر این اساس، اگر مداحی نام امام حسین (ع) را به این قصد، بر زبان آورده و تکرار کند، ایرادی متوجه او نخواهد بود، اگرچه با صدایی زیبا باشد.
از حضرت فاطمه زهرا (س) نقل است: هنگامی‌که آیه ۶۳ سوره نور نازل شد که شما پیامبر (ص) را مانند دیگران مخاطب قرار نداده، بلکه با احترام از ایشان یاد کنید، برایم دشوار بود که به پدرم بگویم «پدر جان»! و حضرتشان را با عبارت «یا رسول‌الله» صدا می‌کردم.
روزی پدرم رو به من کرده و فرمود: «دخترم! این آیه در مورد تو و مانند تو نازل نشده است. تو از من هستی و من از تو هستم! این آیه خطاب به افراد جفاکار و متکبر است! از این بعد با همان «پدر جان» صدایم کن، چون هم بیشتر به دلم می‌نشیند و هم خدا از آن راضی‌تر است.» [۲]
۲. گرچه احترام به ائمه اطهار (ع) امری واجب و پسندیده است، اما ذکر نام امام بدون عناوین احترام‌آمیز، همواره دلالت بر بی‌احترامی نمی‌کند. برای نمونه؛ در روایات بسیاری، اصحاب ائمه (ع) از سیدالشهدا (ع) تنها با نام «حسین» یاد می‌کردند و واکنشی منفی از امامان مشاهده نشده است: «عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ قَالَ ...»؛ زید بن شحام می‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم: کسی که قبر حسین! را زیارت کند ثوابش چیست؟
آن حضرت فرمود: «مثل کسی است که خدا را در عرش زیارت نماید». زید شحام گفت: برای کسی که یکی از شما اهل‌بیت را زیارت کند، چه پاداشی در نظر گرفته‌شده؟ فرمودند: «مثل کسی است که رسول خدا را زیارت نموده است». [۳]
۳. استفاده مداحان از نام مبارک امام حسین (ع) را می‌توان از دو منظر بررسی کرد:
الف. در بسیاری موارد این اسم تنها برای ایجاد آهنگ در مداحی مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ نفس آهنگین کردن مداحی‌ها، عمل مناسبی بوده و طبیعتاً در جذب بیشتر افراد مؤثر خواهد بود، اما این‌که از این نام به‌گونه‌ای استفاده گردد که تنها نوع آهنگ، برجسته شده و خود نام، تحت‌الشعاع آهنگ قرار گیرد، موردپذیرش نیست.
ب. امام صادق (ع) فرمود: «إِنَّ ذِکْرَنَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ إِنَّا إِذَا ذُکِرْنَا ذُکِرَ اللَّه»؛ همانا ذکر ما از اذکار الهی است و زمانی که ما یاد شویم (چون برگزیده خداییم) خدا نیز یادشده است؛ [۴] بر این اساس، اگر مداحی نام امام حسین (ع) را به این قصد، بر زبان آورده و تکرار کند، ایرادی متوجه او نخواهد بود، اگرچه با صدایی زیبا باشد.
منبع: سایت اسلام کوئست
